ÇOCUKLUĞUMUZUN KLASİKLERİNDEN TOM AMCA’NIN KULÜBESİ
Çocukluğumda ilk okumuş olduğum kitaplardan biri Tom Amca’nın Kulübesi günümüzde hâlâ etkinliğini sürdüren, dünya edebiyatının klasiklerinden olan bir kitaptır. ABD’li yazar Harriet Beecher Stowe tarafından kölelik ve ırkçılık karşıtı olarak yazılan bir romandır. Yayımlandığı yıllarda büyük yankı yapmış, büyük satış miktarlarına ulaşmıştır. Siyahilerin yaşadıkları acıları ve Amerikan toplumunun kölelik konusundaki tutumunu acımasızca yargılayan bir romandır. Amerika’daki köleliğin kaldırılmasında büyük bir rolü olmuştur. Özgürlüğü elinden alınmış insanların çaresizliğini akıcı bir anlatımla dile getirir. Romanda köleliği beyazların sorunu olarak ele alıp başta Tom amca olmak üzere bütün zencileri ahlaklı, yumuşak huylu, inançlı kişiler olarak yansıtmıştır.
Romanında sevginin insanı köleleştirme düzenini yenebileceği düşüncesini vermeye çalışmıştır. İnsanların mal gibi alınıp satılmasına şiddetle karşı çıkmakta, tüm insanların eşit haklara sahip olmasını savunmaktadır. Tom Amca’nın Kulübesi 19. yüzyılın en çok satan romanı ve İncil’den sonra en çok satan kitabıydı.
Tom Amca’nın Kulübesi ilk olarak, kölelik karşıtı The National Era’da, 5 Haziran 1851 tarihli sayıdan başlamak üzere 40 haftalık bir dizi olarak tefrika edildi. Hikâye büyük ilgi görünce, yayıncı yazara bu diziyi kitaplaştırma teklifinde bulundu. Önce şüpheli davranan Stowe bir süre sonra kitap fikrini kabul etti.
KİTABIN ÖZETİ:
Tom, beyaz bir çiftlik sahibinin yanında çalışan zenci ve yaşlı bir köledir. Patronu maddi güçlüklere girince bazı kölelerini satışa çıkarmak zorunda kalmıştır, bu kölelerin arasında Tom da vardır.
Tom amca bir kulübede yaşamaktadır ve patronu Shelby Tom’u satacağı kişi ile buluşur. Ancak Tom için istenen para alıcıya fazla gelince, vereceği paraya karşılık köle tüccarı patronu Shelby’den bir iki köle daha talep eder. Aralarında konuşurken yanlarına Köle Eliza’nın melez oğlu Harry adında küçük bir melez çocuk girer. Ona şarkı söyletir eğlenirler. Harry’i aramak için annesi de içeri girmiştir. Bunun üzerine köle almak için oraya gelen adam Harry ile annesini de satın almak ister.
Shelby ise o köle kadını satamayacağını, çünkü karısının bu köleyi çok sevdiğini söyler. Köle tüccarı, bu defa da kadının çocuğu olan Harry’i satın almak ister. Shelby razı olunca Harry’nin annesi Eliza çocuğu alıp kaçar. Eliza Tom’a da kaçmayı teklif eder. Fakat Tom, efendisinin güvenini sarsmamak için bunu reddeder.
Eliza’nın kaçtığını haber alan Haley, onun peşine düşer. Eliza’ya acıyan bir adam onu senatörün evine gönderir. Yufka yürekli bir insan olan senatör onu güvenli bir yere götürür. Eliza sığındığı bu evde kocası George’un Kölelikten kurtulduğunu öğrenir. Hatta bu evdeki dostları kocasını bularak Eliza’nın yanına getirirler. Kocası Eliza ve oğlunu alarak onlara kılık değiştirtip hep birlikte kaçarlar.
Tom amca ise karısı ve çocuğundan ayrılarak kendisinin yeni bir patrona satılması için köle tüccarıyla kulübesinden ayrılır. Ailesinden ve çiftlikten ayrıldığına çok üzülen Tom Amca, yeni efendisinin emirlerine karşı gelmez ve Mississippi Nehri üzerinden giden bir gemiye binerek, bilinmezliğe doğru yola çıkar. Nehri geçerken teknede zengin bir ailesi olan küçük Eva ile tanışır. Eva sohbet ettiği Tom Amca’yı çok sever. Eva babasına Tom Amca’yı almaya ikna eder. Eva’nın babası satın aldığı Tom Amca’yı arabacı olarak çalıştırmaya başlar. Tom Amca ailesini özlemenin dışında mutludur. Hâttâ özgür bırakılma sözünü bile almıştır patronundan.
Zengin bir eve satılan Tom temiz giysiler giymekte ve evin kızı Eva ile ilgilenme görevini yerine gteirmektedir. Ölümcül bir hastalığa yakalanmış ve tedaviye cevap vermeyen Eva kölelerin durumlarına çok üzülmekte ve kendisi öldükten sonra babasına köleleri azat etmesi için ricada bulunmaktadır. Bu isteğinden birkaç gün sonra Eva ölür, çok üzülen Tom efendisini yalnız bırakmamaktadır. Efendisi Tom’u azat etmeyi istemekteyken bir kavgayı ayırmaya çalılşırken bıçıklanarak ölür. Tom amcaDnın hayalleri suya düşer. Çünkü Eva’nın annesi Tom Amca’yı acımasız bir adama satır. Bu adam çok acımasız ve kötü bir insandır. Karısıysa aksine çok iyi kalpli ve merhametlidir, kocasının ve diğerlerinin kölelere yaptıkları işkencelere üzülmektedir. Tüm işkencelere rağmen Tom amca dürüst ve itaatkardır. Yıllar sonra kötü patron ölünce karısı Tom Amca’yı ve diğer köleleri azat eder.
Çocuklarımıza okutacağımız bir kitabın tanıtımıyla;
Sevgi ve esenlikler dilerim.
Fevziye Şimdi
