Yaratılış şeklimiz insan, milyonu aşkın canlı türü içerisinde akıl sahibi olmak elbette çok önemli bir ayrıcalığımız. İnsanın kendi türü dışında tüm canlıları kontrol etmesi, yönlendirmesi, kendi çıkarları için kendi menfaatlerine uygun kullanması ya da çabalaması da sahip olduğu aklın üstünlüğündendir. İnsan ne yaparsa yapsın diğer canlılara karşı bir üstünlüğü sağlayabilir de, insanın insanla yarışı, oyunları hep çok bilinmeyenli problem gibidir. İnsanın akıllı olması yetmez bazen, girdiği yarış ya da oyunları anlamanın ötesinde sistemi de tam kavraması, kuralları hızlı ve içeriği ile anlamasıdır ki, başarı ve zafer bu noktada gizlidir.
. .
Bir öğretmen, trende bir çiftçinin yanına oturur. Kısa sürede sıkılan öğretmen, vakit geçirmek için bir oyun önerir.
“Size küçük bir oyun teklif ediyorum,” der öğretmen. “Ben size bir soru sorarım. Eğer cevabı bilmiyorsanız, bana 5 € verirsiniz. Sonra siz bana bir soru sorarsınız. Eğer ben bilemezsem, size 500 € veririm. Ne dersiniz ?”
Çiftçi meraklanır, başını sallar ve kabul eder.
Öğretmen başlar: “Dünya ile Ay arasındaki tam mesafe nedir?”
Çiftçi tek kelime etmeden cebinden 5 € çıkarır ve öğretmene uzatır.
Şimdi sıra çiftçidedir. Bir an düşünür, sonra sorar: “Hangi hayvan üç ayakla dağa tırmanır, dört ayakla iner?”
Öğretmen afallamıştır. Kafasını zorlar, tüm bilgisini gözden geçirir, notlarına bakar ve mantıklı bir açıklama bulmaya çalışır. Ama nafile. Sonunda pes eder, cüzdanından 500 € çıkarır ve çiftçiye uzatır.
Çiftçi parayı alır, memnun bir şekilde gülümser ve rahatça uyumak için arkasına yaslanır.
Ancak öğretmen, meraktan kudurmuş bir halde, soruyu cevapsız bırakmaya dayanamaz. Çiftçiyi uyandırır ve ısrar eder: “Peki, bu hayvan hangisi?”
Çiftçi tek kelime etmeden cebinden 5 € çıkarır, öğretmene uzatır ve huzur içinde uyumaya devam eder.
. .
Bilmek yetmez, bildiklerini kendi menfaatine nasıl kullanırsın, akıllı olmanın da dışında zekânı pratik kullanabilme becerisine sahip olacaksın. Pratik zekâ sahibi insan çok bilgiye sahip insandan daha başarılı sonuçlara ulaşır, ekseriyetle böyledir. Sonucunda bir kazanç olup olmaması da çok önemli değil, başarı ve zafer arzulayan insan oyun kurallarını, sistemi hızla kavrayabilme becerisine sahipse, başarı da, zafer de kaçınılmazdır. Kıvrak, pratik zekâ sahibi olmak çok bilgiye sahip olmaktan öncelikli ve önemlidir. Bilgisayar kuramı içerisinde “işlemci hızı” dedikleri ile eşleştirmek mümkün gibi.
